Cây Nhội

Cây nhội là cây được trồng để lấy bóng mát ở nhiều thành phố lớn đặc biệt là tại Hà Nội. Cây có tuổi đời cao và được người trồng cây cảnh đặc biệt yêu thích, cây được trồng nhiều để làm thuốc chữa nhiều loại bệnh khác nhau.

Tên khác: Tên thu phong, quả cơm nguội, ô dương, trọng dương mộc, nhội tía.

Tên khoa học: Bischofia javanica Blume

Thuộc họ thầu dầu Euphorviaceae

Cây nhội trưởng thành

Phân bố: Ở Việt Nam, cây nhội được ở nhiều thành phố, tập trung nhiều nhất ở Hà Nội. Cây còn được người ta thấy mọc hoang nhiều trong rừng.

Tại các nước khác cây cũng mọc nhiều tập trung ở Ấn Độ, MaLaixia, Inđônêxia, Châu Đại Dương.

Thân cây Nhội to, thân gỗ, có thể cao tới hơn 20m

Lá kép có hình trúng hay hình mác rộng bao gồm 3 lá chét, mép lá có răng cưa dài 10 -15cm, đầu lá và đáy lá chét đều nhọn, phần cuống của 3 lá chét chung dài tới 8 -10cm. 

Hoa: Hoa mọc thành cụm, cụm hoa được mọc ra ở kẽ lá. Thuộc loài hoa đơn tính, khác gốc, nhỏ và có màu lục nhạt, hoa đực gồm có: 5 lá đài, 5 nhị.  Hoa cái cũng gồm: 5 lá đài, bầu 3 ô, mỗi ô chứa khoảng 2 noãn. Hoa được nở vào cuối xuân đầu hạ và mọc thành chùm thõng xuống.

Quả: Quả thịt, có hình cầu, đường kính từ 6 - 12mm, có màu nâu hay hồng nhạt, có vị chát, chức 2 đến 3 màu nâu, vỏ quả trong dai. Quả thường chín tháng 10 - 11.

Đặc điểm sinh trưởng cây nhội

Cây có đặc điểm sinh trưởng nhanh, được tái sinh bằng hạt và chồi rất mạnh, cây dễ trồng và dễ chăm sóc.

Cây Nhội thuộc loài cây ưa ánh sáng và thường mọc rải rác ở những nơi ẩm, đất sâu dày, ven sông suối. ..

Tác dụng:

Cây nhội cổ thụ

- Cây được trồng Chủ yếu để lấy gỗ: Gỗ cây nhội có màu đỏ nhạt, rất cứng và chắc chắn dùng để làm cột nhà, chày giã gạo, ván sàn, đóng thuyền, xe cộ, làm trụ mỏ...Tuy nhiên loại gỗ này thường bị sâu bọ ăn, tấn công nên chỉ được coi là loại gỗ hồng sắc, độ bền của gỗ không quá 20 năm.

- Trước đây ít thấy dùng lá để làm thuốc. Nhưng hiên nay, người ta bắt đầu sử dụng lá  làm thuốc. Lá có thể hái quanh năm, nhưng để lá có chất lượng tốt nhất thì nên hái lá vào lúc cây đang ra hoa. Quả Nhội có thể ăn được, chim cũng rất ưa thích loại quả này.

- Lá nhội non được sử dụng làm rau khi ăn món gỏi cá.

- Ngoài ra, Lá nhội còn có tác dụng rất mạnh đối với trùng roi (Trichomonas vaginalis) nó được áp dụng để điều trị thí nghiệm bệnh ỉa chảy của khỉ do ly trực trùng, cho kết quả khỏi tới 88% trên người, lá cũng được dùng để chữa trị bệnh khí hư do trùng roi, cho kết quả rất tốt. Độc tính rất thấp.

- Cây được trồng để làm cảnh, thường được trồng ở ven đường phố lấy bóng mát 

- Lá Nhội sử dụng để giải độc, tiêu sưng thủng. Lá được dùng để trị viêm gan do virus, trẻ em cam tích, trị viêm phổi, khí hư, bạch đới.

- Rễ và vỏ được dùng trị phong thấp, đau nhức xương khớp.

- Ngoài ra, một số nơi còn dùng lá non thái nhỏ, rửa kỹ để xào hay nấu canh.

Phương pháp trồng cây nhội

Cây được tái sinh bằng hạt và bằng chồi

- Đối với cây tái sinh bằng hạt, chỉ cần chọn cây mẹ có đặc tính tốt, khỏe không bị sâu bệnh, sau khi cây ra quả được 2 mùa vụ tiến hành lấy hạt và ươm. Gieo hạt vào luống, phủ lên một lớp đất mỏng khoảng 0.5 cm. sau khoảng gần 1 tuần hạt sẽ nảy mầm. Lúc đó có thể cho cây vào bầu. Khi cây được từ 2 – 4 lá có thể đem trồng.

- Ươm trồng ở nơi đất tơi xốp.

- Vì cây có bán kính rộng nên trồng với mật độ từ 5 – 6 m.

Cách chăm sóc

- Khi mới trồng cây phải tiến hành tưới nước thường xuyên.

- Nhổ cỏ và bón lót phân NPK trước khi trồng.

- Là cây dễ trồng, dễ chăm sóc, nhưng cây lại dễ bị tấn công sâu bệnh nên cần được thường xuyên để ý và phòng trị bệnh kịp thời.