Cây lát hoa là một giống cây bóng mát được trồng phổ biển ở Việt Nam từ khá lâu đời. Cây thuộc họ xoan (hay còn có tên gọi khác là sầu đông)- meliaceae. Tên khoa học của loại cây này là chukrisia tabularis.

Cây lát hoa là một biểu tượng của tỉnh phrae, một tỉnh thuộc đất nước Thái Lan.

Cây lát hoa trưởng thành

Nguồn gốc:

Cây lát hoa là cây gỗ rừng, đồng thời cũng thuộc nhóm cây thường xanh giống như cây hồng lộc và cây phát tài núi. Cây được trồng rộng rãi và phổ biến tại nhiều nơi như: cameroon, costa, rica, nigeria, ..... thậm chí là những nơi xa xôi hơn như Nam Mỹ và Hoa Kì. Dù chúng có nguồn gốc từ Châu Á, có bao gồm cả Việt Nam nhưng hiện nay cây lát hoa là cây trồng có mặt ở rất nhiều các quốc gia trên thế giới.

Đặc điểm cây lát hoa:

Cây lát hoa là một giống cây rừng nên nó là cây thân thẳng, khi cây lát hoa trưởng thành thì nó có thể cao đến 30m. Đường kính thân có thể lên tới 100m, vỏ cây lát hoa có màu nâu và có rạn nứt bong tróc theo chiều dọc của thân cây. Gỗ của cây lát hoa được đánh giá là một loại gỗ có màu sắc và có cả thớ vân tuổi của cây được sắp xếp đẹp mắt theo đánh giá của những người thợ làm thủ công mỹ nghệ.

Cây lát hoa là một loại cây có nhựa sống như những cây thông, nhựa của loại cây này có màu vàng nhạt và trong suốt nên con người thường sử dụng nó để pha trộn với một số loại nhựa của những giống cây khác để dùng hoặc để pha loãng hoạt tính của loại nhựa đó.

Cành non của cây lát hoa có màu đỏ nâu và dẻo, gốc cây già có bạch vè lớn, hơn nữa cây còn có rất nhiều cành rậm.

Lá của cây lát hoa là loại lá kép lông chim, giống như lá của loại hoa hồng, lá của cây lát hoa cũng lẻ một lá trên đỉnh. Cuống chung của lá thường chỉ dài từ 30-40cm, lá cây lát hoa chủ yếu có hình xoan, nhưng ngoài ra thì lá của cây cũng có hình mũi mác, đầu lá có mũi nhọn.

Hoa của cây lát hoa tự hình chùy, mọc thành chùm khá lớn ở đầu các cành của cây, hoa của cây mọc thẳng, về sau khi được một thời gian ngắn khoảng 2 ngày thì hoa của cây lát hoa sẽ rũ dần xuống và có đặc điểm lớn là có lông, hoa của cây có 5 cánh xòe rộng ra trông như những cánh bướm màu vàng hay trắng. Mép của cánh hoa thường cuốn lại mọc phủ lông mịn ở mặt trong của cánh hoa. Hoa của cây lát hoa có màu trắng kem nhưng hoa lưỡng tính của chúng lại có màu vàng nhạt, hoa có mùi hương thơm nhẹ nhàng. Hoa của cây lát hoa là giống hoa khá lớn, chúng nở bung xòe to có thể từ 1,2-1,5cm. Mùa hoa của cây lát hoa theo quy luật là từ tháng 4 đến tháng 5.

Đặc điểm sinh trưởng cây lát hoa:

Cây lát hoa là giống cây có tốc độ phát triển trung bình nhưng cây lại có sức sống mạnh mẽ, là cây ưa sáng, tuy nhiên lúc nhỏ nó lại là cây chịu bóng. Do là cây tái sinh bằng hạt tốt nên cây lát hoa mọc khá chậm.

Tác dụng:

Cây lát hoa được biết đến nhiều nhờ vào nó là một giống cây có thể có nhiều mục đích sử dụng khác nhau.

- Hoa của cây lát hoa còn có chứa chất nhuộm màu tự nhiên là màu vàng và màu đỏ, có thể tận dụng làm màu nhuộm an toàn cho ngành thực phẩm. Ngoài ra, lá của cây lát hoa có chưa một loại chất hóa học là tananh, chất này trong lá của cây lạt hoa chứa trung bình tầm 17% nên đang được các nhà khoa học nghiên cứu chất tananh này để có thể tận dụng cho y học và ngành nhuộm sợi vải.

- Cây lát hoa là loại cây có tán lá rộng và đẹp nên có thể tận dụng khả năng tỏa bóng để làm trồng tôn tạo cảnh quan và hạ nhiệt cho thành phố khi diện tích bê tông hóa ngày càng rộng với một tốc độ rất nhanh như hiện nay.

- Đặc biệt, cây lát hoa có thể trồng thành một "rừng kinh tế" để thu gỗ, trong diện tích rừng lát hoa kinh tế đó người dân hoàn toàn có thể trồng thêm một số loại cây nông nghiệp ưa bóng để tăng thêm thu nhập, không chỉ trồng rừng để đem lại hiệu quả kinh tế mà rừng cây lát hoa còn là một lá phổi xanh rất tốt, rễ cây còn có thể bám sâu để giữ mạch nước ngầm và còn giữ cả đất cho những ngọn đồi có diện tích đất hoang lớn.

- Ngoài ra cây lát hoa còn có thể trồng để làm rừng phòng hộ cho những tỉnh miền trung, vì tán lá của cây khá lớn và khi cây lớn và trưởng thành có bạnh lớn nên cây cây lát hoa cũng là loại cây chịu gió, bão khá tốt nên có thể giảm bớt phần nào thiệt hại cho những tỉnh miền trung mỗi khi bão về, cũng chính nhờ vào tán của cây lạt hoa mà cây thường được người dân sử dụng trồng ngoài trang trại hay những mảnh vườn của mình, ở những nơi đón gió để che chắn cho các trang trại trồng cây ăn trái.

- Hơn nữa, cây lát hoa còn là giống cây công trình nên cây có thể trồng ở sân vườn, đường phố, khu công nghiệp hoặc những khu đô thị sầm uất.

- Ngoài các mục đích của cây lát hoa trên thì cây lát hoa còn được sử dụng trong y học rất nhiều vì vỏ cây là chất gây mê mạnh và nó còn có thể sử dụng để làm thuốc hạ sốt cho bệnh nhân.

Phương pháp trồng cây lát hoa:

Cây lát hoa cỡ nhỏ thường là những cây có bán kính được 4-10cm. Những cây lát hoa lớn hơn thì được tầm 10-20cm, những cây loại 2 này chủ yếu được trồng ở đường phố, khu công nghiệp và khu đô thị để tạo cảnh quan và tỏa bóng mát che và giảm nhiệt cho những nơi này.

Còn lại là những cây lạt hoa cỡ lớn trên 20cm thường là những cây được chọn lọc kĩ càng để trồng ở các khu đô thị hay những khu sân vườn có mức độ đầu tư lớn của nhà nước hay chủ các doanh nghiệp, hoặc là những nơi đồi hỏi tiến độ gấp, cần trồng cây xanh để tạo cảnh quan thật nhanh để phủ xanh các công trình ngay.